Wie of wat is Hatsune Miku eigenlijk?
In de hoek van de muziekindustrie waar popsterren elke week lijken op te bloeien om vervolgens weer te verwelken, staat Hatsune Miku al meer dan tien jaar fier overeind. En dat is opmerkelijk, want deze wereldberoemde zangeres is niet eens echt. Miku is een virtuele artiest, een hologram met turkoois haar en een stem die niet van menselijke stembanden komt, maar uit een synthesizer. Dit 16-jarige (en eeuwig jonge) wonder is de pionier van een muzikale toekomst waarin vlees en bloed optioneel zijn. Maar wat betekent dit voor de toekomst van muziek? Gaan we binnenkort allemaal headbangend achter onze laptops zitten terwijl digitale avatars de sterren van het podium worden?
Gisteren stond Hatsune Miku in AFAS Live
Maar wat gebeurde daar eigenlijk? Hatsune Miku is in feite een Vocaloid, een muzieksoftware ontwikkeld door het Japanse bedrijf Crypton Future Media. Gebruikers kunnen haar stem manipuleren om haar te laten zingen wat ze maar willen, van luchtige liefdesliedjes tot filosofische ballades over eenzaamheid in de ruimte. Het resultaat? Een muzikale Frankenstein die altijd perfect zingt, nooit ziek is, en nooit contractuele ruzies heeft. Beyoncé eet je hart uit.
Maar er is meer aan de hand dan alleen techniek. Miku is eigenlijk het perfecte antwoord op een tijd waarin fans alles willen bepalen. In tegenstelling tot de meeste popsterren is Miku geen egotripper. Ze heeft geen mening, geen achtergrondverhaal en geen paparazzi-drama. Haar liedjes zijn wat haar fans er van maken. Haat je de tekst? Dan herschrijf je die gewoon. Vind je haar outfit saai? Geef haar een make-over in de volgende concertweergave. Het is alsof je je eigen popster kunt personaliseren, en dat alles zonder al te veel gedoe of concertklachten.
Kritiek op deze digitale diva is er natuurlijk ook. Tegenstanders van Vocaloid-sterren wijzen erop dat het missen van menselijke imperfectie juist de ziel uit de muziek haalt. Wie wil er nu naar een perfect afgestemde robot luisteren die alle hoge noten haalt zonder een zweetdruppel te laten vallen? De magie van een liveconcert – het rauwe, het onverwachte, het feilbare, lijkt bij Miku ver weg. Maar toch, keer op keer vullen haar holografische concerten zalen over de hele wereld. Blijkbaar zit er toch een charme in die geprogrammeerde perfectie.
Het fascinerende is dat Hatsune Miku eigenlijk veel meer is dan muziek; ze is een kunstproject, een sociaal experiment, een cultuursymbool en misschien zelfs een voorproefje van wat ons te wachten staat. Want als we nu al zo’n band kunnen opbouwen met een digitaal karakter, wat betekent dat dan voor de toekomst van menselijke artiesten? Misschien wordt de popster van de toekomst een hologram dat je zelf kunt programmeren. Een avatar met een gepersonaliseerde setlist die inspeelt op je emoties en je voorkeuren, zonder enige kans op een slechte vocale dag.
Misschien wordt Miku dan onze nieuwe norm: een holografische wereld waarin onze favoriete artiesten digitaal en eeuwig blijven bestaan. Aan de andere kant, misschien willen we toch gewoon een menselijke noot horen in die muziek, zelfs al is het maar om te herinneren hoe kwetsbaar en onvoorspelbaar we zijn, in tegenstelling tot Miku’s perfecte toon.
