Sinterklaasliedjes: een klassieke verrassing!
Ken je dat? Je zingt vrolijk mee met de Sinterklaasliedjes, maar heb je je weleens afgevraagd waar die melodieën eigenlijk vandaan komen? De tekstjes van “Sinterklaas kapoentje” en “Sinterklaasje, bonne bonne bonne” lijken misschien puur Nederlands, maar de waarheid is verrassender dan je denkt! Een groot deel van ons traditionele Sinterklaasrepertoire is namelijk afgeleid van klassieke muziek!
Door Marco Aarden
De populariteit van Sinterklaas in Nederland is in de 19e en begin 20e eeuw flink toegenomen. Tekstdichters als J.P. Heije en Jan Schenkman speelden daar slim op in, en creëerden liedjes die we vandaag de dag nog steeds zingen. Denk bijvoorbeeld aan het onmisbare “Zie ginds komt de stoomboot”! De invloed van Duitse muziek en componisten was in die periode enorm, wat verklaart waarom sommige melodieën een duidelijke Duitse oorsprong hebben. Het is dus niet zo verwonderlijk dat Duitse melodielijnen als inspiratie hebben gediend voor onze eigen Sinterklaasliedjes.
Neem bijvoorbeeld het vrolijke “Die freulige Landmann” van Robert Schumann. Met een beetje fantasie herken je hier de melodie van “Hij komt, hij komt, die lieve goede Sint”! Het origineel staat op het album “Für die Jugend”, een collectie van 33 kinderliedjes die Schumann speciaal voor zijn drie dochters schreef.
Bij andere nummers is de link met klassieke componisten wat lastiger te traceren. Maar wie goed luistert naar de “Haffner Serenade” van Mozart, herkent in het derde deel (het eerste Menuetto) opvallende gelijkenissen met “Zie ginds komt de stoomboot”. Dit lied voert terug naar de melodie in “Marsch in der Bauen”, een Duits volkslied uit het begin van de vorige eeuw. De opening van de melodie van dit kinderlied komt vervolgens weer sterk overeen met de eerste vier maten van Mozarts werk!
Maar laten we nog verder terug in de tijd gaan. De oudst bewaarde liedjes over de historische figuur Sint Nicolaas stammen uit de 16e en 17e eeuw. Deze beschrijven de goede daden en wonderen van de heilige Nicolaas uit Myra (Turkije). En het zijn niet alleen volksliedjes waar Sint Nicolaas centraal in staat. Componisten als Joseph Haydn maakten zelfs muziek speciaal voor de heilige man. Zo componeerde hij de “Missa Sancti Nicolai”, oftewel de Sint Nicolaasmis, bedoeld voor het hof van de Hongaarse prins Nicolaas II. Deze werd uitgevoerd op 6 december 1772, tijdens het feest van Sint Nicolaas en de naamdag van de prins!
Tot slot, luister nog eens naar “Ach, die lieber Augustin” van de Oostenrijkse componist Johann Nepomuk Hummel. Je hoort veel gelijkenis met “Daar wordt aan de deur geklopt”! Dit bekende Weense stuk werd in de 18e eeuw gecomponeerd door Marx Augustin, een straatmuzikant en doedelzakspeler. Door de eeuwen heen kende het vele varianten, waaronder de symfonie van Hummel.
Veel bekende Sinterklaasliedjes hebben dus, soms via een omweg, een link met klassieke muziek! Wie dit jaar een extra mooi cadeau in zijn schoen wil vinden, doet de Sint een groot plezier door klassieke muziek te spelen. Fijne feestdagen!
