Magisch Dream Theater viert comeback en dubbel jubileum in uitverkocht AFAS Live
Het is zonder twijfel dé muzikale rentree van het jaar. Mike Portnoy, een van de meest virtuoze metaldrummers ter wereld, sluit na vijftien jaar opnieuw aan bij Dream Theater, de onbetwiste vaandeldragers van de progressieve metal. Zijn herintrede wordt zondagavond groots gevierd in een stijf uitverkocht AFAS Live. Met een drie uur durend spektakel neemt de band het publiek mee op een reis door veertig jaar muzikale hoogtepunten.
Tekst en foto: Sebastiaan Quekel
In feite viert Dream Theater in Amsterdam een dubbel jubileum. Voor de 20e keer staan de Amerikanen op Nederlandse bodem, en dat bijna exact veertig jaar na hun oprichting. Van kleine zalen in de jaren ’90 waar je voor een tientje naar binnen kon, tot een volle AFAS Live waar een plek in de Golden Circle bijna 120 euro kost. “These were the best of times,” om maar in Dream Theater-termen te blijven.
De drie uur durende show opent indrukwekkend met Metropolis Pt. 1: The Miracle and the Sleeper. Terwijl het doek valt en de eerste tonen klinken, onthult zich een decor van flitsende lasers en imposante lichtconstructies. Een krachtig begin dat meteen de toon zet. Dream Theater presenteert zich vanaf het eerste moment groots en meeslepend, met een visuele show die hun complexe progmuziek een nieuwe dimensie geeft.
De eerste set
De eerste set staat in het teken van nostalgie en technische perfectie. Progklassiekers zoals Act I: Scene Two: I. Overture 1928 en Strange Déjà Vu volgen elkaar naadloos op, waarbij John Petrucci’s virtuoze gitaarspel en Jordan Rudess’ meesterlijke toetsenwerk opnieuw van een andere planeet lijken te komen. Mike Portnoy, die in 2009 met veel rumoer vertrok, laat zien waarom zijn terugkeer zo gevierd wordt. Zijn spel is energiek, vol ritmische variaties en kenmerkende fills die een nieuwe dynamiek aan de muziek toevoegen. Toch hangt over zijn terugkeer ook een schaduw; het gedwongen vertrek/ontslag van voormalig drummer Mike Mangini blijft namelijk een pijnlijke herinnering.
The Mirror, voor het eerst sinds 2014 op de setlist, brengt vroeg in de set een duistere, zware energie. De dreigende riffs en grommende bas vullen de zaal terwijl blauwe en witte lasers het nummer een extra intensiteit geven. Zanger James LaBrie blijft hier binnen zijn comfortzone door de lage zanglijnen, en dat komt zijn performance ten goede.
James Labrie, hij blijft een controversieel punt binnen de band. Zijn stem is duidelijk aangetast door de jaren, vooral in nummers waar hij de hoogte in moet zoals op de platen Awake en Images and Words. Toch weet hij vanavond best wel wat momenten van glans te pakken. Op het Muse-achtige Panic Attack overtuigt hij, alsof hij nog één keer wil laten zien wat hij in huis heeft. Ook in As I Am klinken zijn bijtende vocalen bijna als vanouds. Maar later, bij nummers als Under a Glass Moon en This Is the Life, waar hogere noten vereist zijn, worden zijn beperkingen helaas weer pijnlijk duidelijk. Hoewel LaBrie met passie en emotie zingt, mist zijn stem de kracht en flexibiliteit van vroeger.
Instrumentale meesterwerken
Gelukkig blijft John Petrucci een constante factor binnen Dream Theater. Zijn solo-intro bij Hollow Years is adembenemend: zijn gitaar ‘huilt’ op een manier die de zaal verandert in een oase van melancholie. Het contrast met het daaropvolgende, bombastische Barstool Warrior is groot. Hier zorgt Portnoy voor een speelse noot door aan de andere kant van zijn immense drumkit te spelen, alsof hij het publiek eraan wil herinneren hoeveel ruimte zijn drumkasteel letterlijk en figuurlijk inneemt.
De live-première van Night Terror, een track van het aankomende album Parasomnia, opent de tweede set met brute kracht. Het nummer barst van agressie en technische hoogstandjes, een voorproefje van wat fans volgend jaar mogen verwachten. De AFAS Live reageert uitzinnig, met een voelbare energie die wordt aangewakkerd door Portnoy’s frisse invloed.
In instrumentale meesterwerken zoals Stream of Consciousness laat Dream Theater zien waarom ze nog altijd de koningen van progressieve metal zijn. Het samenspel tussen Petrucci en Rudess bereikt ongekende hoogten, alsof ze elkaar uitdagen om steeds verder te gaan. Het is virtuositeit ten top, die zowel bewondering afdwingt als ontzag inboezemt.
Een absoluut hoogtepunt van de avond is de live-uitvoering van Octavarium, een epische track van ruim 24 minuten die voor het eerst sinds 2006 op de setlist staat. Naar alle waarschijnlijkheid is dit zelfs de eerste keer dat het nummer in Nederland live gespeeld wordt, wat het moment des te unieker maakt. Vanaf de iconische, opbouwende intro op Rudess’ Continuum tot de explosieve climax laat de band zien waarom dit nummer zo’n legendarische status heeft. Het is progressieve metal in zijn puurste vorm, een emotionele achtbaan die de zaal volledig in vervoering brengt.
Gevoelig slotstuk door Magisch Dream Theater
Voor het slotstuk raakt Dream Theater een gevoelige snaar met The Spirit Carries On. Onder een zee van fonkelende telefoonlichtjes zingt het publiek uit volle borst mee. Het is een emotioneel moment, vooral voor Portnoy, wiens recent overleden zus een persoonlijke lading aan het nummer geeft. Zijn ingetogen drumwerk straalt een diepe emotie uit en geeft het stuk extra gewicht. Zelfs LaBrie lijkt hier zijn beperkingen te overstijgen, met een verrassend krachtige en zuivere zangprestatie.
En dan is er Pull Me Under. Natúúrlijk Pull me Under, dé afsluiter waar iedereen op wacht. De enige echte hit die de band ooit schreef, zorgt voor een explosieve finale. Het nummer zet de kroon op een drie uur durend epos, met die iconische riff en dat onweerstaanbaar refrein.
Met deze jubileumshow bewijst Dream Theater waarom ze na veertig jaar nog steeds een begrip zijn in de progressieve metal. Hoewel niet alles perfect is – LaBrie blijft een zwakkere schakel en de setlist had wat avontuurlijker gekund – worden de kleine tekortkomingen ruimschoots overschaduwd door de hoogtepunten. Met Portnoy weer achter de drums voelt de band compleet, en als dit concert een voorproefje is van wat er nog komt, hoeven fans zich voorlopig geen zorgen te maken. Dream Theater is terug, en hoe!
Helaas is onze verslaggever verkeerd geïnformeerd want Dream Theater heeft veel meer dan 20 x op Nederlandse bodem gestaan. Ik alleen heb er al 27 gezien en ben ik niet eens overal bij geweest. Jammer.
Ja, net zoals Octovarium gewoon gespeeld is op de Octovarium-tour…